Phát triển thương mại điện tử và câu chuyện “niềm tin”
Lo mua phải hàng nhái, hàng kém chất lượng; sợ thông tin cá nhân bị tiết lộ; không yên tâm về hậu mãi… là những nguyên nhân chính khiến thương mại điện tử Việt Nam chưa phát triển mạnh. “Niềm tin” vẫn là yếu tố xa xỉ đối với hoạt động mua bán trực tuyến cho đến thời điểm này.
Ra ngoài gọi xe bằng ứng dụng Grab, GoViet, đặt phòng khách sạn qua Agoda, Booking; mua sắm đồ tiêu dùng trực tuyến trên Website của BigC, Aeon; đặt đồ ăn, trà sữa thông qua Grabfood…. mua sắm trực tuyến đã và đang ngày càng phổ biến với nhiều người tiêu dùng, đặc biệt là người dân ở các thành phố lớn.
Diễn đàn diễn ra với nhiều phiên thảo luận hấp dẫn |
Với dân số là 96,96 triệu người, trong đó có tới 64 triệu người sử dụng Internet, với 72% trong số đó sử dụng smartphone - đây chính là cơ hội để thương mại (TMĐT) của Việt Nam có cơ hội phát triển, thậm chí bùng nổ. Vậy nhưng thực tế, đến nay doanh thu từ TMĐT của Việt Nam mới chiếm hơn 4,2% tổng mức bán lẻ hàng hoá và doanh thu dịch vụ tiêu dùng trên cả nước. Nhiều sàn TMĐT vẫn đang đốt tiền, chịu lỗ để có được người dùng, lượt truy cập và người bán hàng bằng các hình thức trợ giá sản phẩm, miễn phí vận chuyển. Riêng trong năm 2019, không ít công ty chịu lỗ lũy kế hàng nghìn tỷ đồng để duy trì hoạt động chờ thời cơ.
Thực hiện Đề án Phát triển hệ sinh thái Khởi nghiệp Đổi mới sáng tạo Việt Nam (Đề án 844); ngày 4/12, tại Thành phố Hạ Long, tỉnh Quảng Ninh, Báo Công Thương phối hợp cùng Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số - Bộ Công Thương; Cục Phát triển Thị trường và Doanh nghiệp Khoa học Công nghệ (KHCN) – Bộ KHCN; Hiệp hội Thương mại Điện tử Việt Nam; Hiệp hội Logistics Việt Nam tổ chức Diễn đàn: “Kết nối nguồn lực phát triển khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực Thương mại điện tử và Logistics” với sự tham gia của: Đại diện lãnh đạo Bộ Công Thương; Bộ KHCN và các cục vụ liên quan; Hiệp hội Thương mại điện tử, Hiệp hội Logistics Việt Nam, Hiệp hội Ngân hàng, các Hiệp hội có liên quan, cùng đại diện các tổ chức kinh tế, thương mại, các Tập đoàn; Tổng Công ty, các doanh nghiệp lớn... |
Mua sắm trực tuyến đang bùng nổ tại Việt Nam |
Chỉ ra những e ngại của khách hàng khi mua hàng trực tuyến, ông Nguyễn Thế Quang – Phó cục trưởng Cục Thương mại và Kinh tế số (Bộ Công Thương) cho hay: Mặc dù số lượng website, ứng dụng TMĐT đã được xác nhận thông báo, đăng ký với Bộ Công Thương hiện tăng gấp khoảng 5 lần so với năm 2014, nhưng giá trị mua sắm của một người mới chỉ khoảng 202 USD – tăng 42 USD so với năm 2015.
Nguyên nhân chủ yếu là do có tới 83% số người được hỏi không mua hàng trực tuyến do lo sợ sản phẩm kém chất lượng so với quảng cáo; 43% số người được hỏi lo ngại thông tin cá nhân bị tiết lộ bởi quá trình mua hàng trực tuyến, đòi hỏi khách hàng phải đăng ký tên tuổi, số điện thoại, email, địa chỉ giao nhận… Bên cạnh đó, website/ứng dụng bán hàng thiết kế không chuyên nghiệp, dịch vụ chăm sóc khách hàng kém… cũng là những nguyên nhân khiến nhiều khách hàng chưa mặn mà với TMĐT; thậm chí có tới 33% số người được hỏi chưa tham gia TMĐT vì không tin tưởng người bán.
Các đại biểu cùng trao đổi, chia sẻ, đóng góp ý kiến nhằm tìm kiếm nguồn vốn, ý tưởng, giải pháp thúc đẩy TMĐT và logistics phát triển |
Nhiều chia sẻ thực tế hữu ích về TMĐT từ các đại biểu |
Không chỉ giá trị mua sắm chưa lớn, hiện 89% người dùng TMĐT vẫn sử dụng hình thức thanh toán khi nhận hàng (COD). Rất nhiều người không chấp nhận mua hàng trực tuyến vì phí vận chuyển cao, mà nếu mua bán theo cách truyền thống, người mua hàng có thể tiết kiệm được khoản chi phí này. “Đây là ví dụ cho thấy, người mua hàng vẫn chưa hoàn toàn tin tưởng vào chất lượng hàng hoá được cung cấp hoặc chưa hài lòng với chi phí vận chuyển, giao hàng” - ông Trương Quang Việt – Phó tổng giám đốc Tổng công ty Dịch vụ số Viettel nhấn mạnh.
Các khách mời đặc biệt quan tâm tới các nội dung, thông tin tại diễn đàn |
Cũng về câu chuyện niềm tin, ông Henry Low, CEO TikiNow Smart Logistics cho biết: Năm 2019, Tiki tăng trưởng khách hàng gấp 2,4 lần so với năm 2018, kéo theo tăng trưởng doanh thu tăng gấp 2,5 lần. Nhưng thành công lớn nhất của đơn vị vận chuyển như Tiki, đó là số lượng hàng trả về/tổng số đơn hàng năm 2019 chỉ là 1%. “Kết quả này phản ánh niềm tin của khách hàng dành sản phẩm và hoạt động giao hàng của Tiki là rất lớn” - ông Henry Low tự tin khẳng định.
Ông James Dong – CEO Lazada Việt Nam phát biểu, chia sẻ kinh nghiệm kinh doanh TMĐT của Lazada |
Chia sẻ tại “Diễn đàn kết nối nguồn lực phát triển khởi nghiệp sáng tạo trong lĩnh vực thương mại điện tử và logistics” diễn ra tại Thành phố Hạ Long, sáng ngày 4/12/2019, đại điện của các tổng công ty, doanh nghiệp TMĐT, doanh nghiệp logistics… cũng thừa nhận sự tin tưởng chính là yếu tố quan trọng để khách hàng quyết định mua hàng trực tuyến hay không? Đồng thời đưa ra nhiều giải pháp, đề xuất hướng đến mục tiêu mang lại niềm tin của khách hàng với TMĐT. Trong đó, Viettel có hình thức thanh toán tạm giữ, tới đây là thí điểm Mobile monney; Lazada tăng cường lượng kho bãi để có thể giao hàng trong ngày hoặc sang ngày hôm sau; Chungxe chuẩn bị áp dụng công nghệ blockchain (Smart contract) để quản lý hợp đồng, xuất xứ xe…
TMĐT, logistics là câu chuyện được bàn luận xuyên suốt tại diễn đàn |
Doanh nghiệp chia sẻ thông tin với báo chí |
Đáng ghi nhận là với khát vọng xây dựng các giải pháp sáng tạo phục vụ hàng triệu các doanh nghiệp tư nhân nhỏ lẻ, kết nối với nguồn lao động và thị trường người tiêu dùng gần 100 triệu dân, rất nhiều các starup đã khởi nghiệp các công ty, dịch vụ ứng dụng TMĐT trong hầu hết các ngành nghề như: Vận tải (FastGo), lưu trú (Luxstay), Y tế (eDoctor), Logistics (Ahamove, Logivan, HeyU), tài chính tiêu dùng (Lendmo), sức khoẻ (WeFit)…
Doanh nghiệp giới thiệu sản phẩm, dịch vụ tại diễn đàn |
Ký kết giữa các doanh nghiệp khởi nghiệp về việc đưa sản phẩm lên sàn TMĐT xuyên biên giới |
Hi vọng, với cách làm của những người trẻ sáng tạo, tâm huyết với cộng đồng, niềm tin với các giao dịch thông qua TMĐT của người tiêu dùng sẽ được nhân lên; góp phần thay đổi nhận thức của xã hội đối với lĩnh vực kinh tế TMĐT; tạo thêm nhiều công ăn việc làm mới cho xã hội; gia tăng tính cạnh tranh với các doanh nghiệp nước ngoài; giữ thị phần trên sân nhà cho doanh nghiệp Việt.
Từ khóa : thương mại điện tử