Thưa ông, tình hình XK các mặt hàng nông sản của Việt Nam hiện nay có những thay đổi như thế nào do tác động dịch Covid- 19?

Nông sản là mặt hàng rất nhạy cảm và chịu tác động trực tiếp từ dịch Covid- 19. Trong 3 tháng đầu năm 2020, theo thống kê của Tổng cục Hải quan, tổng kim ngạch XK mặt hàng nông sản nói chung giảm 4,3%. Theo nhìn nhận của chúng tôi, các doanh nghiệp (DN) và người nông dân đã kịp thời thay đổi mô hình sản xuất, kịp thời thích ứng với kinh doanh trong tình hình mới.

Bộ Công Thương đã triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy xuất khẩu quả vải thiều

Bên cạnh đó, ngay từ đầu năm 2020, Bộ Công Thương đã triển khai rất nhiều biện pháp hỗ trợ cho DN trong việc thúc đẩy XK các mặt hàng nông sản. Theo đó, chúng tôi đã tổ chức các buổi làm việc với nhiều địa phương, các hiệp hội ngành hàng gặp khó khăn trong tiêu thụ nông sản. Bộ đã làm việc với các địa phương tại các tỉnh biên giới phía Bắc, nhằm hỗ trợ, thúc đẩy tiêu thụ các mặt hàng nông sản. Do đó, kim ngạch XK nông sản có giảm, nhưng mức giảm không quá sâu.

Dịch Covid-19 sẽ ảnh hưởng như thế nào đến kim ngạch XK rau, quả trong năm nay? Để hạn chế ảnh hưởng đó, Bộ Công Thương khuyến cáo gì đối với các DN XK mặt hàng này trong thời gian tới, thưa ông?

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), 3 tháng đầu năm 2020, kim ngạch XK rau, quả đạt 890 triệu USD, giảm 5,2% so với cùng kỳ năm ngoái. XK rau, quả có mức giảm mạnh so với mặt bằng nông sản nói chung.

Nguyên nhân do, mặt hàng này có thời gian bảo quản ngắn, thông quan nhanh, trong khi đó, thị trường XK rau, quả chủ yếu là Trung Quốc, chiếm khoảng 60%. 3 tháng đầu năm 2020, XK rau, quả sang thị trường này giảm trên 22%. Mặc dù các DN, thương nhân đã có sự điều chỉnh thị trường, nhưng tăng trưởng ở các thị trường khác chỉ khoảng 4-10%, không bù đắp được mức sụt giảm ở thị trường Trung Quốc.

Ông Trần Quốc Toản – Phó Cục trưởng Cục Xuất Nhập khẩu (XNK) - Bộ Công Thương

Tuy nhiên, việc tháo gỡ khó khăn tắc nghẽn XK do dịch Covid- 19 sang thị trường Trung Quốc thời gian qua đã được cả hai bên đẩy mạnh, các cửa khẩu đã dần được mở rộng thêm và thời gian thông quan đã tăng. Nên dự kiến, việc XK sẽ dần trở lại bình thường trong thời gian tới.

Để thích ứng trong bối cảnh dịch Covid- 19 cũng như đảm bảo XK bền vững, về phía các DN, nhất là DN XK cần thường xuyên cập nhật các thông tin, diễn biến tình hình dịch bệnh trên thế giới để có sự điều chỉnh, ứng phó phù hợp. Những thông tin này cũng được Bộ Công Thương thường xuyên cập nhật trên cổng thông tin của Bộ.

Sắp vào vụ thu hoạch vải thiều, chôm chôm, xoài… đây là những mặt hàng có thị trường XK chính là Trung Quốc. Trong khi đó, thị trường này vẫn chưa thực sự được khơi thông. Vậy tới đây, Bộ Công Thương sẽ có giải pháp gì để thúc đẩy XK?

Trước tiên, chúng tôi nhận thấy chính quyền địa phương cũng rất chủ động trong tìm kiếm thị trường, tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy XK. Cụ thể, ở Bắc Giang hay Hải Dương đã tổ chức các cuộc họp với các cơ quan chức năng có liên quan, mời các địa phương phía biên giới cùng trao đổi, nhằm tìm ra các biện pháp, giải pháp tạo thuận lợi nhất cho XK vải thiều trước vụ thu hoạch.

Về phía Bộ Công Thương, sẽ tiếp tục triển khai các giải pháp tháo gỡ, mở cửa thị trường, tạo điều kiện cho XK nông sản qua biên giới. Đặc biệt, thường xuyên cập nhật thông tin thị trường Trung Quốc và các thị trường khác trên trang thông tin của Bộ. Riêng với quả vải thiều, thời gian vừa qua, Bộ Công Thương đã triển khai rất nhiều giải pháp thúc đẩy XK sang thị trường Nhật Bản. Tuy nhiên, do tình hình dịch Covid-19, phía Nhật Bản không thể cử chuyên gia sang để đánh giá, thẩm định. Hiện, chúng tôi cũng đã có các công hàm gửi cho các cơ quan chức năng của Nhật Bản, đề nghị có những giải pháp linh hoạt để có thể đưa quả vải thiều của Việt Nam XK sang thị trường này trong năm 2020.

Đối với công tác phát triển thị trường nói chung, Bộ đã chỉ đạo các thương vụ Việt Nam tại nước ngoài tìm hiểu thêm các thị trường, giới thiệu thêm thông tin các sản phẩm của Việt Nam. Trong đó, ngoài quả vải thiều tươi thì còn giới thiệu thêm các sản phẩm đã chế biến sâu. Đây là định hướng để có thể thúc đẩy XK trong thời gian tới.

Đối với thị trường trong nước, chúng tôi sẽ triển khai các biện pháp như: Tổ chức các hội nghị kết nối cung - cầu giữa các địa phương, hay kết nối các địa phương với các kênh phân phối lớn, hệ thống siêu thị. Đặc biệt, chúng tôi đã tổ chức kết nối với các hệ thống siêu thị nước ngoài ở Việt Nam như: Aeon Mart, Lotte Mart để đưa sản phẩm nông sản Việt vào hệ thống siêu thị của họ tại thị trường nước ngoài. Qua đó, sản phẩm nông sản Việt sẽ dần có vị thế và chỗ đứng tại thị trường thế giới.

Xin cảm ơn ông!