Hàng Việt sẽ bị cạnh tranh với hàng từ EU

Đánh giá từ Hiệp hội DN châu Âu (Eurocham), khi EVFTA có hiệu lực, đến năm 2035, hàng xuất khẩu của EU sang Việt Nam sẽ tăng khoảng 29%, tương đương khoảng 15 tỷ Euro. Hơn nữa, hàng hóa từ EU với chất lượng cao nổi tiếng toàn cầu như mỹ phẩm, dược phẩm, thực phẩm... sẽ tạo ra áp lực cạnh tranh rất lớn với hàng Việt.

Hàng Việt chiếm ưu thế trong hệ thống phân phối hiện đại nhưng đang chịu sức ép cạnh tranh

Bên cạnh đó, thuế nhập khẩu nhiều sản phẩm từ EU vào Việt Nam sẽ giảm theo lộ trình về đến 0% khi EVFTA có hiệu lực từ đầu tháng 8/2020 tới. Để triển khai cam kết mở cửa thị trường hàng hóa trong EVFTA, hiện Bộ Tài chính đang dự thảo Nghị định Biểu thuế xuất khẩu ưu đãi, biểu thuế nhập khẩu ưu đãi đặc biệt của Việt Nam giai đoạn 2020 - 2022. Theo đó, nhiều mặt hàng nhập khẩu vào Việt Nam như ô tô, thịt bò, thịt heo đông lạnh, thực phẩm... sẽ được giảm thuế theo lộ trình từng năm.

Cụ thể như thuế nhập khẩu ô tô từ châu Âu vào Việt Nam dự kiến giảm 14,2 - 15,6% sau 2 năm tới. Với mặt hàng thịt heo đông lạnh từ EU nhập vào Việt Nam sẽ giảm từ mức thuế từ 13,1% xuống còn 11,2% và 9,3% trong hai năm 2021 - 2022; thịt bò đông lạnh sẽ giảm thuế từ 15% xuống còn 10% và 5% trong hai năm tiếp theo...

Đối với ngành sữa, thuế nhập khẩu sẽ giảm trong vòng 3 năm, như vậy sẽ cạnh tranh gay gắt với sữa bột và các sản phẩm sữa trong nước. Chi phí sản xuất sữa bò ở Việt Nam cũng cao hơn EU, cùng với năng suất trung bình thấp khiến lợi thế sản xuất sữa của Việt Nam thấp hơn EU.

Cùng với sự cắt giảm về thuế, các yếu tố khác như tâm lý người tiêu dùng muốn sử dụng sản phẩm bảo đảm vệ sinh, chất lượng sẽ làm gia tăng cạnh tranh hàng Việt tại thị trường nội địa.

Nâng tầm hàng Việt trong bối cảnh cạnh tranh mới

Theo đánh giá của Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương), tỷ lệ hàng Việt tại các hệ thống phân phối hiện đại được duy trì ở mức cao, cụ thể, hàng hóa Việt ở Co.opmart chiếm 90 - 93%, ở Satra 90 - 95%, Vinmart 96%, Vissan 95%, Hapro 95%… Tỷ lệ hàng Việt tại các hệ thống siêu thị nước ngoài như Lotte, BigC, AEON - Citimart, Emart cũng chiếm từ 65 - 96%. Tuy nhiên, các DN hàng Việt cũng đang đứng trước nhiều thách thức cạnh tranh với hàng nhập khẩu từ EU.

Theo bà Trần Thị Lệ - Tổng giám đốc Công ty Nutifood - khi lộ trình cắt giảm thuế trong EVFTA hoàn thành, mỗi ngành, mỗi DN cần phải có chiến lược cụ thể để chiếm lĩnh thị trường. Ngành thực phẩm sẽ rất cạnh cạnh với hàng nhập khẩu từ EU vì thế việc nâng cao năng lực sản xuất, đảm bảo chất lượng trên cơ sở áp dụng kỹ thuật công nghệ hiện đại, tái cơ cấu sản xuất, đảm bảo nguồn nguyên liệu đầu vào ổn định trước những biến động của chuỗi cung ứng toàn cầu... sẽ là giải pháp tạo sức cạnh tranh cao, kịp thời chiếm lĩnh thị trường trong thời gian tới.

Đồng thời, điều cần thiết là các DN hàng Việt phải đẩy mạnh phát triển thương hiệu, phát triển các sản phẩm đặc thù, đặc sản để nâng được lợi thế của hàng Việt Nam so với hàng nhập khẩu. Thị trường nước ngoài là quan trọng nhưng thị trường nội địa là quyết định. Mỗi một DN đều có những đặc thù riêng nên cần sáng tạo ra những sản phẩm đặc thù. Đồng thời, các DN cần xác lập hệ thống phòng ngừa rủi ro với tầm nhìn toàn diện hơn trong bối cảnh tình hình thương mại trên thế giới đang có nhiều thay đổi để có thể cạnh tranh tốt trên sân nhà.

Ông Phạm Ngọc Hưng - Phó Chủ tịch Hiệp hội DN TP. Hồ Chí Minh - chia sẻ, nhìn ở góc độ tích cực, áp lực cạnh tranh này sẽ giúp cho các DN, hàng hóa trong nước vươn lên để tăng sức cạnh tranh, người tiêu dùng cũng được hưởng lợi kép từ cả hai phía. Và đây cũng là lúc các ngành sản xuất trong nước cơ cấu lại thị trường, ứng dụng khoa học kỹ thuật, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực… để tăng sức cạnh tranh ở thị trường trong nước và đảm bảo thâm nhập vào thị trường 500 triệu dân của châu Âu. Ngành Công Thương thực hiện tốt việc giám sát tiêu thụ hàng hóa của Việt Nam trong các trung tâm thương mại, siêu thị, chợ truyền thống và tình trạng DN lợi dụng uy tín hàng Việt Nam, dán mác hàng Việt Nam trên hàng hóa có xuất xứ nước ngoài để tiêu thụ, trục lợi, làm ảnh hưởng xấu đến hàng Việt...