Thông tin được ông Dương Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh - cho biết tại Hội nghị trực tuyến "Triển khai kế hoạch thực thi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU (EVFTA)" do Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc chủ trì, diễn ra sáng ngày 6/8.

Ông Dương Anh Đức - Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh - phát biểu tại điểm cầu trực tuyến tại TP. Hồ Chí Minh. Ảnh HCM

EU- đối tác đầu tư, thương mại truyền thống

Hội nghị có sự tham dự của lãnh đạo 63 tỉnh/thành, tại các điểm cầu trực tuyến cũng như lãnh đạo các hiệp hội doanh nghiệp của Việt Nam và Liên minh châu Âu (EU). Tại TP. Hồ Chí Minh, hội nghị được kết nối trực tuyến tại UBND TP. Hồ Chí Minh và Trung tâm Báo chí thành phố (TP).

Hiệp định EVFTA chính thức có hiệu lực từ ngày 1/8/2020, mở ra những cơ hội và triển vọng to lớn, đây cũng là thời điểm đặc biệt quan trọng của quan hệ đối tác hợp tác toàn diện Việt Nam - EU.

Phát biểu tại điểm cầu trực tuyến TP. Hồ Chí Minh, ông Dương Anh Đức khẳng định, đối với thành phố, EU luôn là nhà đầu tư, đối tác thương mại truyền thống trong hơn 30 năm qua, nếu không tính nước Anh, EU đã có 909 dự án đã được cấp phép và chứng nhận đầu tư với tổng số vốn đạt 3,17 tỷ USD. Riêng trong 6 tháng đầu năm 2020 châu Âu có 54 dự án được cấp mới giấy chứng nhận đầu tư.

Về thương mại, EU là thị trường xuất siêu truyền thống của TP. Hồ Chí Minh, đối tác xuất khẩu thứ 3 và là đối tác nhập khẩu thứ 2 của TP. Năm 2019, kim ngạch xuất khẩu của TP sang EU đạt 5 tỷ USD, chiếm 10% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP. Hồ Chí Minh, kim ngạch nhập khẩu từ EU đạt 3,6 tỷ USD. Trong 7 tháng đầu năm 2020 kim ngạch xuất khẩu ước đạt 2,7 tỷ USD và kim ngạch nhập khẩu ước đạt 1,5 tỷ USD.

Theo Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh, xét về cơ cấu mặt hàng xuất nhập khẩu của TP. Hồ Chí Minh sang châu Âu không đối đầu cạnh tranh trực tiếp mà sản phẩm của 2 bên mang tính bổ trợ cho nhau. TP. Hồ Chí Minh chủ yếu xuất khẩu sang EU các mặt hàng dệt may, da giày, nông sản các loại và ngược lại nhập khẩu từ châu Âu máy móc, thiết bị sản xuất hiện đại. Do đó, Hiệp định EVFTA sẽ mở ra cánh cửa rộng lớn hơn cho hàng hóa TP. Hồ Chí Minh tiếp cận thị trường trên 500 triệu dân của EU.

Điểm cầu hội nghị được kết nối trực tuyến tại UBND TP. Hồ Chí Minh. Ảnh HCM

Để chuẩn bị thực thi cho EVFTA, TP. Hồ Chí Minh đã xây dựng kế hoạch triển khai các hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, bao gồm cả CPTPP và EVFTA và thống nhất một đầu mối chỉ đạo thực hiện là ban chỉ đạo TP về hội nhập quốc tế.

“Trên thực tế, TP. Hồ Chí Minh không thụ động chờ đến khi EVFTA có hiệu lực, từ khi Ủy ban Liên minh châu Âu thông báo thông qua EVFTA vào tháng 10/2018, TP đã chủ động triển khai nhiều giải pháp hỗ trợ DN nắm bắt đón chờ cơ hội đến từ EVFTA với trọng tâm là hiểu về quy tắc xuất xứ hàng hóa, xem đây là điểm then chốt để DN được hưởng thuế suất ưu đại từ EVFTA” - ông Dương Anh Đức khẳng định.

Bên cạnh đó, TP. Hồ Chí Minh cũng thực hiện nhiều giải pháp nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh của DN, nâng cao chất lượng sản xuất để khai thác về chiều sâu đối với thị trường quan trọng này. Đồng thời, triển khai chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ TP. Hồ Chí Minh, giúp kết nối DN nhỏ và vừa trên địa bàn TP với chuỗi cung ứng khu vực châu Á và kết nối với các DN FDI trong đó có FDI châu Âu.

Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh đánh giá cao Bộ Công Thương đã hỗ trợ TP tổ chức thành công hội thảo về EVFTA trên địa bàn TP, trong đó có nhiều hội nghị trực tiếp do Bộ trưởng Bộ công Thương Trần Tuấn Anh trực tiếp tham dự chỉ đạo.

Triển khai 4 nhóm giải pháp chính thực thi EVFTA

TP. Hồ Chí Minh xác định có 2 nhóm sản phẩm có tiềm năng mở rộng XK sang châu Âu, bao gồm nhóm sản phẩm nông nghiệp nổi bật là cà phê, hồ tiêu, thủy hải sản và rau củ quả trái cây nhiệt đới. Nhóm này, do các tỉnh khu vực phía Nam trực tiếp sản xuất và đưa về TP chế biến rồi xuất khẩu đi châu Âu.

Nhóm thứ 2 là nhóm công nghiệp, ngoài các mặt hàng truyền thống như dệt may, da giày, TP. Hồ Chí Minh có lợi thế về xuất khẩu sản phẩm công nghệ thông tin bao gồm phần cứng, phần mềm và các sản phẩm dịch vụ nội dung số.

Hiệp định EVFTA mở ra cánh cửa rộng lớn hơn cho hàng hóa TP. Hồ Chí Minh tiếp cận thị trường trên 500 triệu dân của EU

Trên cơ sở xác định 2 nhóm sản phẩm trên, ông Dương Anh Đức cho biết, TP. Hồ Chí Minh đề ra kế hoạch thực thi EVFTA với các giải pháp chính như sau:

Thứ nhất, lắng nghe và hiểu rõ nhu cầu của DN, tích cực tuyên truyền tăng cường tập huấn chuyên sâu về EVFTA cho tầng nhóm DN. Đối với DN TP. Hồ Chí Minh không dàn trải mà tập trung vào vấn đề DN cần như về quy tắc xuất xứ hàng hóa.

TP. Hồ Chí Minh sẽ đẩy mạnh tập huấn trức tuyến trong điều kiện dịch bệnh Covid hiện nay, nhằm nâng cao chất lượng nguồn nhân lực cho DN. Về truyền thông đại chúng, chúng ta cần nhấn mạnh về các yêu cầu khắt khe của EU để DN ý thức phải nâng cao, tự mình cải tiến liên tục để bán được hàng nhiều hơn cho EU.

Thứ hai, phải chủ động cải tiến chất lượng dịch vụ. TP. Hồ Chí Minh sẽ tập huấn về EVFTA cho công chức theo từng nhóm, bám sát yêu cầu công việc cụ thể để hỗ trợ thiết thực cho DN. Ví dụ, công chức hải quan thì tập huấn chuyên sâu về quy trình, thủ tục về các loại thuế xuất ưu đại. Công chức ngành công thương cần nắm chắc xúc tiến xuất khẩu nông sản, sản phẩm công nghệ thông tin sang châu Âu. Đây chính là tiền đề để TP đẩy mạnh cải cách hành chính, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh, khai thác được cơ hội mà EVFTA mang lại.

Trên tinh thần đó, TP. Hồ Chí Minh đề xuất Bộ Công Thương, Bộ Ngoại giao và các thương vụ, tham tán thương mại tiếp tục hỗ trợ về thông tin thị trường các nước thành viên EU để TP hỗ trợ xúc tiến thương mại cho gần 20.000 DN hoạt động xuất nhập khẩu trên địa bàn TP.

Thứ ba, hội nhập thì hàng hóa vào thị trường Việt Nam nhiều hơn, nên TP. Hồ Chí Minh xác định vấn đề cơ bản là phải nâng cao năng lực cạnh tranh DN trong từng sản phẩm Việt. DN TP chủ yếu là DN sản xuất vừa và nhỏ, nên TP sẽ tiếp tục triển khai chương trình phát triển công nghiệp hỗ trợ để kết nối chuỗi sản xuất cung ứng toàn cầu. Đồng thời đẩy mạnh chương trình chuyển đổi số, phát triển DN số.

Thứ tư, mở rộng liên kết vùng, TP. Hồ Chí Minh xác định liên kết với các tỉnh là giải pháp chiến lược, hầu hết nông sản xuất khẩu đi châu Âu qua cửa khẩu TP đều từ các tỉnh và ngược lại phần lớn máy móc thiết bị nhập về từ châu Âu là để trang bị cho các tỉnh. Nói cách khác, TP. Hồ Chí Minh là cửa ngõ xuất nhập khẩu với thị trường châu Âu của cả khu vực phía Nam. Do đó, chiến lược của TP là phát triển các dịch vụ hỗ trợ xuất nhập khẩu phát triển về hạ tầng logictis, để cùng với các tỉnh đưa hàng hóa vào châu Âu nhanh hơn với chi phí thấp hơn. Sắp tới, TP sẽ ban hành đề án phát triển logictis đến năm 2025 định hướng đến năm 2030 theo tinh thần phát huy liên kết vùng gắn kết chặt chẽ với các tỉnh/thành Đông - Tây - Nam bộ.

“TP. Hồ Chí Minh rất mong dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, sự hỗ trợ của Bộ Công Thương, các bộ ngành và sự hợp tác từ UBND các tỉnh thành, đề án phát triển logictis sẽ sớm đi vào thực tế, giúp DN phía Nam giảm được chi phí xuất nhập khẩu sang thị trường EU và khai thác tốt cơ hội từ EVFTA và các FTA khác” - Phó Chủ tịch UBND TP. Hồ Chí Minh mong muốn.