Tác động rõ rệt sau áp thuế tự vệ tạm thời

Theo các chuyên gia phân tích của Công ty CP Chứng khoán SSI, quyết định áp thuế tự vệ này đã chính thức có hiệu lực trong vòng 120 ngày kể từ ngày 17/2/2021. Như vậy, cùng với kỳ vọng đường lậu được kiểm soát, nguồn cung đường trong nước thiếu hụt sẽ hỗ trợ giá đường nội địa tiếp tục tăng mạnh, hỗ trợ các nhà sản xuất đường gia tăng biên lợi nhuận gộp trong năm nay.

Phân tích cụ thể, SSI cho biết, với mức thuế tự vệ tạm thời này thì lượng tồn kho giá thấp nhập khẩu từ Thái Lan từ cuối 2020 sẽ được bán ra mạnh ra thị trường trong quý I/2021 và cạnh tranh về giá bán với đường nội địa trong ngắn hạn. Tuy vậy, giá đường nội địa vẫn còn dư địa để tăng trưởng từ mức giá hiện tại do giá đường nội địa của Việt Nam đang thấp hơn so với các nước trong khu vực từ 30-40% và chi phí nhập khẩu chính ngạch sẽ tăng khoảng 4.000-4.500 đồng/kg đối với đường RS/RE khi mức thuế 48,88% được áp dụng. Ngoài ra, hiện tại đang là thời điểm chính vụ nên nguồn cung chưa bị thiếu hụt rõ rệt. Giá mua mía tại ruộng của các nhà máy cũng đã tăng khoảng 15-20% so với giá mua mía niên vụ trước.

Đáng chú ý, theo đại diện của Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), tới nay đã có một số dấu hiệu tích cực từ khi Quyết định số 477 về áp dụng thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp tạm thời đối với sản phẩm đường mía có xuất xứ Thái Lan do Bộ Công Thương ban hành có hiệu lực. Cụ thể, giá bán đường sản xuất trong nước đã tăng trung bình từ 1.500 - 2.000 đồng/kg so với thời điểm cuối năm 2020; Giá thu mua mía nguyên liệu của người trồng mía cũng tăng so với vụ ép năm ngoái, tăng từ 50.000 - 100.000 đồng/tấn (giá mua trung bình hiện tại dao động khoảng 950.000 - 1 triệu đồng/tấn).

Kỳ vọng phục hồi cho mía đường

Thống kê mới nhất của Tổ chức Đường thế giới cho thấy, vụ 2020/2021 thế giới sẽ thiếu hụt khoảng 4,8 triệu tấn đường, cao hơn mức ước tính trước đó là 3,5 triệu tấn. Giá đường thế giới đã tăng 11% kể từ cuối năm 2020 và tăng 56% từ mức đáy thiết lập vào tháng 4/2020. Mặc dù giá đường thế giới đã điều chỉnh mạnh sau khi lập đỉnh ngắn hạn vào cuối tháng 2/2021, song phía chuyên gia của SSI cho rằng, giá đường vẫn còn dư địa tăng khi nhu cầu toàn cầu đang phục hồi mạnh mẽ trong các tháng sắp tới. Lý do, đường là thực phẩm thiết yếu và nhu cầu đối với mặt hàng này ít nhạy cảm với dịch Covid-19, đặc biệt trong bối cảnh Việt Nam vẫn thiếu hụt nghiêm trọng nguồn cung đường, khi đường sản xuất trong nước dự kiến niên vụ 2020/2021 của Hiệp hội Mía đường Việt Nam (VSSA) chỉ đạt 600 nghìn tấn (giảm 34% so với cùng kỳ). Trong khi đó, nhu cầu tiêu thụ đường trong nước vẫn ổn định với mức tăng trưởng khoảng 3 - 5%/năm và đạt mức 2,2 triệu tấn trong năm 2021. Do vậy, nguồn cung trong nước hiện tại chỉ đáp ứng được gần 30% nhu cầu.

Chính vì thế việc áp thuế tự vệ tạm thời, cùng với kỳ vọng đường lậu được kiểm soát, nguồn cung đường trong nước thiếu hụt sẽ hỗ trợ giá đường nội địa tiếp tục tăng mạnh, hỗ trợ các nhà sản xuất đường gia tăng biên lợi nhuận gộp và cải thiện lợi nhuận. Đặc biệt, với sản lượng mía niên vụ 2020-2021 được dự báo ở mức thấp, chỉ luyện được khoảng 600 nghìn tấn đường - sẽ là cơ hội để các nhà máy đường gia tăng công suất luyện đường thô ngoài vụ. Và các nhà máy có vị trí địa lý gần nguồn nhiên liệu sinh khối ngoài bã mía (phế phẩm nông nghiệp như vụn gỗ, vỏ trấu) sẽ có lợi hơn về chi phí sản xuất ngoài vụ.

Được biết Nhà máy đường An Khê của Công ty CP Mía đường Quảng Ngãi (QNS) và một số nhà máy đường của Công ty CP Thành Công Biên Hòa (SBT) có vị trí địa lý thuận lợi như vậy, và có khả năng luyện đường tối đa lên tới 300 ngày/năm. Ngoài ra, Công ty CP Mía đường Lam Sơn (LSS) cũng có khả năng mua bã mía và dăm gỗ để luyện đường ngoài vụ tối đa thêm 2 tháng.