Nổi bật nhất trong bức tranh đầu tư 9 tháng 2025 chính là số lượng dự án mới và điều chỉnh tăng mạnh. Tỉnh đã tiếp nhận 47 hồ sơ chấp thuận chủ trương đầu tư, ban hành quyết định chấp thuận cho 40 dự án, tăng 42% so với cùng kỳ và ước cả năm tăng 56%. Cùng với đó, tỉnh tiếp nhận 26 hồ sơ điều chỉnh, trong đó có 23 dự án được chấp thuận điều chỉnh. 

Về cấp phép đầu tư, tỉnh tiếp nhận 29 hồ sơ đề nghị cấp Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư và đã cấp mới toàn bộ, tăng 31%, trong đó có 28 dự án thuộc diện chấp thuận chủ trương đầu tư. Các con số đều cho thấy môi trường đầu tư của tỉnh đang được đánh giá tích cực hơn, tạo niềm tin cho doanh nghiệp trong và ngoài nước.

Hoạt động điều chỉnh Giấy chứng nhận đăng ký đầu tư cũng ghi nhận kết quả khả quan với 23 dự án được cấp điều chỉnh, tăng 21% so với cùng kỳ. Đây là tín hiệu cho thấy nhà đầu tư tiếp tục mở rộng hoạt động, bổ sung quy mô hoặc ngành nghề sản xuất, dấu hiệu tích cực trong phát triển công nghiệp địa phương.

Một điểm nhấn quan trọng khác là hoạt động góp vốn, mua cổ phần diễn ra sôi động. Chỉ trong 9 tháng, có 3 nhà đầu tư nước ngoài đăng ký góp vốn/mua cổ phần tại doanh nghiệp trong tỉnh với tổng giá trị 10,15 triệu USD (267,218 tỷ đồng), tăng 54% so với cùng kỳ. Đây là hình thức đầu tư linh hoạt, ít yêu cầu hạ tầng nhưng tác động tích cực đến dòng vốn và năng lực quản trị doanh nghiệp. 

Doanh thu, xuất khẩu và lao động đều tăng

Song song với thu hút đầu tư, các chỉ số sản xuất – kinh doanh 9 tháng đầu năm 2025 đều chuyển biến tích cực. Tổng doanh thu của các doanh nghiệp đạt 122.337,86 tỷ đồng và 0,68 triệu USD, tăng 8,97% so với cùng kỳ.

Hoạt động xuất khẩu, lĩnh vực mạnh của Vĩnh Long ghi nhận mức tăng trưởng đáng kể. Tổng kim ngạch xuất khẩu đạt 2,702 tỷ USD, tăng 18,36% và đạt 76,54% kế hoạch năm. Trong đó, khu vực FDI chiếm 71,08%, khu vực doanh nghiệp trong nước chiếm 28,92%.

Các thị trường xuất khẩu chính vẫn là Hoa Kỳ (32%), Nhật Bản (17%), Trung Quốc (15%) và EU (11%). Nhóm sản phẩm xuất khẩu tăng mạnh thuộc về nông sản, đặc biệt là dừa, sầu riêng và sản phẩm từ dừa. 

Ở chiều ngược lại, kim ngạch nhập khẩu đạt 1,365 tỷ USD, tăng 10,38%, chủ yếu phục vụ sản xuất: Nguyên phụ liệu (trên 70%), máy móc thiết bị (5%), rau quả (6%).

Toàn tỉnh hiện có 140.588 lao động đang làm việc, trong đó 102.592 lao động trong các khu công nghiệp. Con số này cho thấy sự mở rộng của khu vực công nghiệp – dịch vụ và tác động tích cực của các dự án đầu tư mới đến thị trường lao động địa phương.

Nhiều kết quả nổi bật nhưng vẫn còn những “điểm nghẽn” cần tháo gỡ

Dù hoạt động đầu tư 9 tháng đầu năm 2025 đạt nhiều kết quả tích cực, Vĩnh Long vẫn đối diện với không ít thách thức mang tính căn cơ. Theo ông Nguyễn Hoàng Đệ, Phó Giám đốc Sở Tài chính Vĩnh Long, một trong những rào cản lớn nhất chính là hạ tầng kỹ thuật và quỹ đất sạch chưa đáp ứng nhu cầu. Nhiều khu đất phải mất thời gian dài cho giải phóng mặt bằng, khiến tiến độ thu hút các dự án quy mô lớn bị ảnh hưởng. Đây cũng là lý do khiến một số nhà đầu tư tiềm năng còn e ngại khi khảo sát tại địa phương.

Trong khi đó, quy mô và tính chất các dự án đầu tư vẫn còn phân tán, chủ yếu tập trung ở những ngành truyền thống như chế biến, sản xuất, thương mại – dịch vụ. Tỉnh vẫn chưa thu hút được nhiều dự án mang tính dẫn dắt như FDI công nghệ cao, công nghiệp hỗ trợ, năng lượng tái tạo hay logistics – những lĩnh vực có thể tạo đột phá về tăng trưởng và nâng cao chất lượng kinh tế địa phương.

Một vấn đề khác được báo cáo của Sở Tài chính nhấn mạnh là chính sách ưu đãi đầu tư chưa đủ sức cạnh tranh. Dù Vĩnh Long đã ban hành Nghị quyết 01/2023/HĐND với các hỗ trợ về tín dụng, công nghệ cao, chuyển giao kỹ thuật…, nhưng phạm vi ưu đãi vẫn phụ thuộc nhiều vào khung pháp lý chung của Trung ương, chưa tạo được lợi thế khác biệt so với các địa phương lân cận.

Không chỉ vậy, một số khu công nghiệp chưa thể tiếp nhận nhà đầu tư thứ cấp vì đang trong giai đoạn hoàn thành hạ tầng, lại vướng cơ chế cho thuê đất theo Luật Đất đai 2024. Riêng dự án trọng điểm tại Khu kinh tế Định An bị đội chi phí bồi thường và san lấp, làm tăng tổng vốn đầu tư và kéo dài thời gian hoàn vốn, khiến nhiều doanh nghiệp chưa mạnh dạn đăng ký.

Hạ tầng giao thông chưa đồng bộ cũng là một “điểm nghẽn” đáng kể. Nhiều khu công nghiệp nằm dọc tuyến sông Hậu đang hình thành nhưng tuyến quốc lộ 54 còn hẹp, tải trọng thấp, mặt đường xuống cấp, khiến việc vận chuyển hàng hóa bị hạn chế. Thêm vào đó, một số đồ án quy hoạch quan trọng chưa được cấp thẩm quyền phê duyệt, gây khó khăn trong triển khai quy hoạch phân khu và mời gọi đầu tư vào các khu chức năng.

Những tồn tại, hạn chế trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân: Nguồn kinh phí giải phóng mặt bằng còn hạn chế; sự đồng thuận của người dân trong đền bù chưa cao; tác động của biến động kinh tế thế giới khiến doanh nghiệp e dè với các dự án lớn; và tỉnh chưa có cơ chế đặc thù phù hợp với bối cảnh sau sáp nhập. 

Tập trung hạ tầng, quỹ đất sạch và điều chỉnh quy hoạch

Để hoàn thành các mục tiêu của năm 2025 và xây dựng nền tảng cho giai đoạn 2026–2030, Vĩnh Long xác định cần có những giải pháp mạnh mẽ, trọng tâm và mang tính chiến lược. 

Trước hết, tỉnh Vĩnh Long kiến nghị Trung ương xem xét bố trí vốn đầu tư công trung hạn để hoàn thiện hạ tầng giao thông tại Khu kinh tế Định An, nơi được kỳ vọng trở thành cực tăng trưởng mới của địa phương. Việc đầu tư đồng bộ hạ tầng tại các khu tái định cư như Cầu Quan, Cổ Chiên hay Đông Bình cũng là yêu cầu cấp thiết nhằm tháo gỡ khó khăn trong giải phóng mặt bằng, tạo quỹ đất sạch cho các nhà đầu tư.

Song song với đó, Vĩnh Long sẽ tiếp tục rà soát, tháo gỡ vướng mắc thủ tục đất đai tại các khu công nghiệp và cụm công nghiệp. Đây được xem là chìa khóa để mở ra quỹ đất sạch đủ lớn – yếu tố mà các nhà đầu tư chiến lược luôn đặt lên hàng đầu khi lựa chọn địa phương.

Ở góc độ quy hoạch, tỉnh đề nghị các bộ, ngành hỗ trợ trong việc điều chỉnh, cập nhật quy hoạch tỉnh, đồng thời bổ sung các dự án điện gió vào Quy hoạch điện VIII để làm cơ sở cho công tác đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Với lợi thế tự nhiên dọc sông Hậu, việc phát triển năng lượng tái tạo sẽ giúp Vĩnh Long đa dạng hóa nguồn thu và nâng cao sức hấp dẫn trong mắt nhà đầu tư nước ngoài.

Ngoài ra, tỉnh sẽ tiếp tục đẩy mạnh xúc tiến đầu tư có trọng tâm và trọng điểm, đặc biệt với các thị trường tiềm năng như Nhật Bản, Hàn Quốc, EU và Ấn Độ. Việc chủ động tham gia các diễn đàn hợp tác, phiên tư vấn thị trường và hoạt động giao thương sẽ giúp doanh nghiệp địa phương mở rộng mạng lưới, nâng cao năng lực cạnh tranh và nắm bắt tốt hơn cơ hội từ các hiệp định thương mại tự do.

Về phía doanh nghiệp, Vĩnh Long định hướng tăng cường các chương trình đào tạo, chuyển giao công nghệ, hỗ trợ hội nhập, giúp doanh nghiệp địa phương nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, quản trị và khả năng tham gia chuỗi giá trị toàn cầu. Đây là yếu tố quan trọng để doanh nghiệp vừa và nhỏ không chỉ tồn tại mà còn phát triển bền vững trong bối cảnh thị trường cạnh tranh ngày càng gay gắt.

Nhờ những giải pháp đồng bộ này, Vĩnh Long đặt kỳ vọng sẽ tiếp tục giữ vững đà tăng trưởng, cải thiện mạnh mẽ môi trường đầu tư và trở thành điểm đến hấp dẫn, an toàn đối với nhà đầu tư trong và ngoài nước trong thời gian tới.

Lê Sơn

Theo baochinhphu.vn