Sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết 98: Thêm cơ chế, tăng quyền chủ động cho TPHCM
Những đề xuất phân cấp, phân quyền mạnh mẽ cho TPHCM trong dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều Nghị quyết số 98/2023/QH15 của Quốc hội về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM (gọi tắt là Nghị quyết 98) được kỳ vọng tháo gỡ các điểm nghẽn thể chế, đồng thời mở rộng thẩm quyền cho thành phố để tăng tính chủ động, giúp bộ máy hành chính vận hành hiệu quả hơn.
Hệ thống metro số 1 (Bến Thành - Suối Tiên) đi song song với đường Võ Nguyên Giáp, đoạn qua địa phận phường Thủ Đức, khu vực cảng Phước Long. (Ảnh: SGGP)| * ĐBQH Phạm Văn Hòa:Cơ chế đặc biệt phát huy vai trò đầu tàuChúng ta đều thấy tiềm năng phát triển vượt bậc và sự mở rộng về quy mô dân số, địa bàn của TPHCM sau sáp nhập, do đó khung pháp lý hiện hành không còn tương xứng với thực tế. Chính phủ đề nghị sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 để tạo điều kiện cho sự phát triển đô thị rộng hơn.Vai trò đặc thù của TPHCM là đầu tàu kinh tế quốc gia, thời gian tới còn được xây dựng trở thành trung tâm tài chính mang tầm vóc quốc tế, nên rất cần có cơ chế đặc biệt để hiện thực hóa mục tiêu này.* ĐBQH Trần Anh Tuấn:Nới lỏng quy định để thu hút nhà đầu tưTPHCM hiện đã mở rộng không gian phát triển, do đó cần phải rà soát, điều chỉnh, nới lỏng các điều kiện để thu hút các nhà đầu tư chiến lược vào những địa bàn xa hoặc vào các ngành công nghệ lõi, ngành có giá trị gia tăng cao như trí tuệ nhân tạo, chip bán dẫn…Tương tự, để thu hút đầu tư vào những ngành y tế, giáo dục, văn hóa thể thao theo mô hình hợp tác công - tư thì phải có các cơ chế, chính sách đủ sức hấp dẫn.Ví dụ, ở lĩnh vực văn hóa thể thao phải cho phép nhà đầu tư được khai thác thương mại đan xen và nhà nước giám sát ở mức độ vừa phải. Có nghĩa là phải có các cơ chế, chính sách tạo điều kiện cho các nhà đầu tư khai thác và được hưởng lợi nhuận khi đầu tư vào các dự án đó. |
Phân cấp thực chất, thủ tục rút gọn
Theo TS Nguyễn Thị Thiện Trí, Trường Đại học Luật TPHCM, TPHCM đã có không gian phát triển mới, đòi hỏi thể chế đủ rộng, đủ linh hoạt để điều hành vùng đô thị đa dạng với định hướng phát triển “1 trung tâm - 3 vùng - 1 đặc khu”.Dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 có nhiều quy định phù hợp với lộ trình tăng cường phân quyền cho TPHCM, nhất là về thu hút nhà đầu tư chiến lược và định hướng xây dựng Khu thương mại tự do TPHCM, những công cụ chính sách mà một đô thị tầm cỡ như TPHCM cần có để phát triển mạnh mẽ.TS Nguyễn Thị Thiện Trí cũng cho rằng, phân quyền sâu chỉ thực sự có giá trị khi thành phố vận dụng hiệu quả, minh bạch và duy trì được sự ổn định, liên tục của chính sách. Đặc biệt trong bối cảnh tổ chức lại đơn vị hành chính, việc dung hòa sự khác biệt về văn hóa, dân cư, chính sách giữa các vùng sẽ là thử thách lớn đối với năng lực điều hành của chính quyền.Phân tích thêm, ĐBQH Đỗ Đức Hiển cũng nhận định, sau sắp xếp, TPHCM có thêm không gian phát triển, đòi hỏi những cơ chế, chính sách để phát huy được tiềm năng, thế mạnh của từng vùng, từng lĩnh vực, nhất là sự cộng hưởng trong chính sách chung để thành phố phát triển nhanh hơn, bền vững hơn.Trong đó, một trong những ưu tiên rõ nét là cơ chế để TPHCM khai thác tốt hơn các quỹ đất từ mô hình TOD (phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông công cộng). Dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 cũng tiếp tục đẩy mạnh phân cấp, phân quyền để TPHCM chủ động hơn trong thực hiện công việc liên quan, không bị phụ thuộc vào các cơ quan Trung ương.Trong khi đó, ThS Vũ Sơn, Viện Nghiên cứu phát triển vùng, Đại học Kinh tế TPHCM, cho rằng, việc được giao thẩm quyền lớn hơn về lựa chọn nhà đầu tư chiến lược và quản lý quỹ đất giúp TPHCM có thể tái cấu trúc hệ sinh thái đầu tư theo hướng hiện đại, thu hút mạnh các ngành có giá trị gia tăng cao như công nghệ cao, y tế chuyên sâu, tài chính và logistics.Theo ThS Vũ Sơn, các cơ chế, chính sách bổ sung không chỉ tháo gỡ khó khăn mà còn mở ra cơ hội để TPHCM “ra quyết định đúng thời điểm, đúng ưu tiên”, tạo động lực phát triển trong nhiều năm tới.Bày tỏ đồng tình, ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh đánh giá, những nội dung của dự thảo nghị quyết sửa đổi, bổ sung Nghị quyết 98 không chỉ mở ra không gian thể chế mới, mà còn mang thông điệp TPHCM không xin thêm tiền, chỉ xin cơ chế đủ mạnh để hoàn thành tốt vai trò đầu tàu của mình.Song ĐBQH Nguyễn Thị Hồng Hạnh cũng đề nghị, mở rộng quyền hạn phải nâng cao yêu cầu minh bạch và hậu kiểm, nhằm giúp bộ máy vận hành linh hoạt nhưng vẫn đảm bảo kỷ cương và kiểm soát quyền lực chặt chẽ. Đây là một nguyên tắc quan trọng khi triển khai các cơ chế đặc thù tại đô thị lớn nhất cả nước.
| Theo UBND TPHCM, nhiều dự án trọng điểm trên địa bàn bị kéo dài do phải chờ thẩm định, điều chỉnh hoặc thống nhất liên ngành, đặc biệt ở công tác bồi thường - giải phóng mặt bằng, bố trí quỹ đất, điều chỉnh quy hoạch phân khu hoặc quy hoạch chi tiết.Thậm chí, việc bàn giao đất quốc phòng hoặc đất rừng cho các dự án cũng phải qua nhiều bước, dẫn đến mất nhiều thời gian trong khâu chuẩn bị đầu tư.Các cơ chế, chính sách về phân cấp, phân quyền cho HĐND TPHCM và UBND TPHCM nếu được sửa đổi, bổ sung sẽ giúp giải quyết nhiều nội dung ngay tại địa phương, rút ngắn đáng kể thời gian chờ đợi, nhất là đối với các dự án hạ tầng quy mô lớn như đường Vành đai 3, đường Vành đai 4 hay các khu vực TOD gắn với tuyến metro.Điều này tạo điều kiện để TPHCM đẩy nhanh tiến độ, chủ động phân bổ nguồn lực và triển khai nhanh các công trình phục vụ người dân. |
Từ khóa : Sửa đổi, bổ sung một số điều, Nghị quyết 98, phân cấp, phân quyền mạnh mẽ, TPHCM
